Vì sao không nên sử dụng khớp nối cardan xuống cấp?
Khớp nối cardan là thiết bị trung gian tạo liên kết cơ học giữa các trục không song song, không đồng tâm với nhau. Chúng cấu tạo từ 2 phần chính là thanh dẫn và ổ trục. Tổng thể của một khớp nối cardan sẽ bao gồm 2 ổ trục liên kết 3 thanh dẫn Loại khớp nối này có vai trò quan trọng trong các hệ thống máy vì chúng được sử dụng để truyền chuyển động, năng lượng hoặc cả hai… Nếu khớp nối cardan gặp vấn đề như bị kẹt, bị đứt có thể gây ảnh hưởng khôn lường đối với toàn bộ hệ thống máy. Để tránh điều này, ta cần bảo dưỡng khớp nối một cách kỹ lưỡng và thường xuyên kiểm tra để nhận diện các dấu hiệu khớp nối cardan xuống cấp để kịp thời thay thế.
Tại sao khớp nối cardan xuống cấp?
Hai nguyên nhân chủ yếu dẫn đến sự xuống cấp của khớp nối cardan là bụi bẩn xâm nhập và không bôi trơn định kỳ. Bạn có thể dễ dàng nhận thấy tình trạng bụi bám quanh các khớp nối cùng lớp lớp dầu mỡ đã đóng cứng của những khớp nối đã được đưa vào sử dụng một thời gian trong đa số các nhà máy. Điều này cho thấy nguy cơ hư hỏng của khớp nối cardan là rất cao nếu như việc bảo dưỡng không được tiến hành. Vậy bụi bẩn gây ảnh hưởng như thế nào đến khớp nối và chuyện gì sẽ xảy ra với khớp nối nếu chúng không được bôi trơn định kỳ?
Các khớp nối cardan có bốn nắp đậy che chắn các mắt nối, giúp ngăn bụi bẩn và mảnh vỡ lọt vào dẫn đến các ổ trục quay bị hỏng. Mỗi nắp là một miếng đệm cao su và điều hiển nhiên là những chiếc nắp và đệm cao su này sẽ bị mòn đi theo thời gian. Điều tiếp đến xảy ra sau đó là bụi bẩn và mảnh vỡ sẽ dần dần xâm nhập vào ổ trục qua những khe hở. Bụi bẩn sẽ dần dần vô hiệu hóa khả năng làm giảm ma sát của các chất bôi trơn tại các liên kết, khiến khớp nối cardan xuống cấp.
Trường hợp tương tự cũng sẽ xảy ra nếu khớp nối không được bôi trơn, lực ma sát cao sẽ làm mòn các ổ trục, dẫn đến hoạt động của khớp nối bị ảnh hưởng.
Những vấn đề có thể gặp phải nếu không xử lý các dấu hiệu xuống cấp của khớp nối cardan
Sử dụng khớp nối cardan xuống cấp có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng đối với máy móc và nguy hiểm đối với con người. Khớp nối xuống cấp cũng sẽ gây ra độ rung có thể dễ dàng nhận thấy. Sự rung lắc này trong một khoản thời gian dài có thể làm giảm sự chắc chắn của đinh ốc hoặc gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến các chi tiết còn lại trong máy móc. Và trong trường hợp tệ nhất là trục truyền động có thể bị gãy, bị ngắt kết nối và bay ra khi hệ thống máy đang trong hoạt động do sự tác động liên tục lực ma sát làm mòn các ổ trục.
Vì vậy, người dùng luôn phải thường xuyên kiểm tra và bảo dưỡng khớp nối. Tuyệt đối tránh sử dụng những khớp nối đã thể hiện rõ dấu hiện xuống cấp để đảm bảo an toàn cho máy móc và an toàn lao động. Vậy các dấu hiệu nhận biết khớp nối xuống cấp là gì?
Nhận biết các dấu hiệu
Triệu chứng đầu tiên là âm thanh “lạch cạch” tiếng rít hoặc tiếng nghiến khi hệ thống máy khởi động và các trục bắt đầu quay nhanh hơn. Cần lưu ý là đôi khi ở một tốc độ nhất định thì tiếng ồn có thể tạm thời biến mất.
Triệu chứng thứ hai và là sự rung lắc lớn xuất hiện đối với các đầu máy, thậm chí ta có thể dễ dàng nhận thấy khi đứng gần hệ thống máy được cố định gián tiếp hoặc trực tiếp với mặt đất.
Đó là hai dấu hiệu phổ biến nhất để nhận diện tình trạng khớp nối cardan xuống cấp. Có thể bạn chỉ nhận diện được một trong những triệu chứng đó, nhưng vấn đề là các lỗi đến từ các chi tiết khác của hệ thống máy cũng có thể cho ra những dấu hiệu tương tự. Vì vậy, để biết chắc chắn rằng khớp nối có phải là chi tiết bị hư hỏng hay không, hãy kiểm tra trực quan các ổ trục của khớp nối:
- Kiểm tra các nắp đậy khớp nối, đảm bảo rằng chúng không bị hỏng. Nếu bạn thấy bề mặt và viền của các nắp bị mục nát thì bụi bẩn và có thể là nước đã lọt vào đó, khiến các khớp bị mòn rồi tạo ra tiếng ồn mà bạn nghe thấy.
- Thử lắc Trục truyền động. Đôi khi chỉ sử dụng tay là không đủ để di chuyển khớp cardan cỡ lớn, vì vậy hãy thử dùng các thiết bị hỗ trợ. Nếu khớp nối gặp khó khăn khi hoàn thành một vòng quay hành trình thì đã đến lúc bạn cần thay thế các khớp nối cardan xuống cấp đó.
